پاسخ امام صادق(ع) به حکمت زلزله

امام صادق (ع) ضمن روایتی درباره حکمت آفرینش زمین و وقوع زلزله به یکی از اصحابشان به نام مفضل فرمود: «آنگاه در آفرینش زمین و در این شکل و هیأت بنگر: زمین آن گونه آرام است که گویى هیچ حرکتى ندارد و ساکت است و براى استقرار و ثبات اشیا جاى مناسبى است. مردم مى‌توانند بر روى آن در رفع نیازهایشان بکوشند، آرام بنشینند، به راحتى بخوابند و هیچ تزلزلى در کارشان پدید نیاید.

اگر زمین، لرزان و ناآرام بود اینان قادر به ساخت بنا، نجارى و یا هر صنعت و حرفه دیگر نبودند و اگر زمین زیر پایشان مى‌لرزید، زندگى براى اینان گوارا نبود. اگر به حال مردم که در وقت وقوع زلزله زود گذر پدید مى‌آید و اینان خانه و کاشانه خود را مى‌گذارند و از آن‌ها فرار مى‌کنند، بنگرى به این سخن بیشتر پى می‌بری‌.

اگر کسى بگوید: چرا این زمین لرزه ‌ها پدید آمده؟ باید گفته شود: زمین‌لرزه و همانند آن، براى آن است که مردم غافل نشوند، به هوش باشند و در هراس افتند و [با احساس ضعف خود و قدرت آفرینشگر]از گناه و فساد به دور مانند. تمام بلا‌ها و گرفتاری‌هایى که در جسم و مالشان پدید مى‌آید براى همین امر و به سود و مصلحت و استقامت بخشیدن به آنان است؛ و اگر صلاح یابند به عوض آنچه از ایشان فوت شده است‌، در سراى دیگر چنان پاداش‌هایى براى شخص ذخیره شود که با هیچ نعمت دنیوى برابرى نکند. پس گاه صلاح و مصلحت عام و خاص در آن است که در نزول این بلا‌ها در دنیا شتاب شود.»

متن روایت:

.. فَإِنْ قَالَ قَائِلٌ فَلِمَ صَارَتْ هَذِهِ الْأَرْضُ تُزَلْزَلُ قِیلَ لَهُ إِنَّ الزَّلْزَلَةَ وَ مَا أَشْبَهَهَا مَوْعِظَةٌ وَ تَرْهِیبٌ یُرَهَّبُ بِهَا النَّاسُ لِیَرْعَوُوا وَ یَنْزِعُوا عَنِ الْمَعَاصِی وَ کَذَلِکَ مَا یَنْزِلُ بِهِمْ مِنَ الْبَلَاءِ فِی أَبْدَانِهِمْ وَ أَمْوَالِهِمْ یَجْرِی فِی التَّدْبِیرِ عَلَى مَا فِیهِ صَلَاحُهُمْ وَ اسْتِقَامَتُهُمْ وَ یُدَّخَرُ لَهُمْ إِنْ صَلَحُوا مِنَ الثَّوَابِ وَ الْعِوَضِ فِی الْآخِرَةِ مَا لَا یَعْدِلُهُ شَیْ‌ءٌ مِنْ أُمُورِ الدُّنْیَا وَ رُبَّمَا عُجِّلَ ذَلِکَ فِی الدُّنْیَا إِذَا کَانَ ذَلِکَ فِی الدُّنْیَا صَلَاحاً لِلْعَامَّةِ وَ الْخَاصَّة ..