حق مسلمان بر مسلمان

سرویس مذهبی افکار- معلى بن خنيس گويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: حق مسلمان بر مسلمان چيست؟ فرمود:
براى او هفت حق واجب است که همه آنها بر عهده برادرش واجب است. عرض کردم: قربانت، آنها چیست؟ فرمود:

اى معلى بن خنیس، من بر تو نگرانم و می ترسم ضایع گذارى و مراعات نکنى و بدانى و عمل ننمائى. عرض کردم:

«لا قُوَّةَ إلَّا بِاللَّهِ نیروئى جز از خدا نیست» فرمود:

آسانترین آن حقوق اینست که:
آنچه براى خود دوست دارى براى او هم دوست داشته باشى و آنچه براى خود نپسندى، بر او نیز نپسندى.

و حق دوم - آنکه از آنچه ناخرسند دارد دورى کنى و خوشنودى او را پیروى نموده فرمانش برى.

و حق سوم - آنکه با جان و مال و زبان و دست و پاى خویش او را یارى کنى.

و حق چهارم - آنکه چشم و راهنما و آئینه او باشى.

و حق پنجم - آنکه تو سیر نباشى و او گرسنه یا سیراب باشى و او تشنه یا پوشیده باشى و او برهنه.

و حق ششم - آنکه اگر تو خدمتگزار دارى و برادرت ندارد. واجب است خدمتگزارت را بفرستى.

و حق هفتم - آنکه سوگندش را تصدیق کنى و دعوتش را بپذیرى و در بیماریش از او عیادت کنى و بر جنازه‏ اش حاضر شوى و چون بدانى حاجتى دارد، در انجام آن سبقت گیرى و او را مجبور نسازى که از تو بخواهد، بلکه خودت پیشدستى کنى، چون چنین کردى دوستى خود را به دوستى او پیوسته‏ اى و دوستى او را به دوستى خود(و آنگاه است که به آیه شریفه الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أوْلِیاءُ بَعْض عمل کرده‏ اى)

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قُلْتُ لَهُ مَا حَقُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ قَالَ لَهُ سَبْعُ حُقُوقٍ وَاجِبَاتٍ مَا مِنْهُنَّ حَقٌّ إِلَّا وَ هُوَ عَلَیْهِ وَاجِبٌ… أیْسَرُ حَقٍّ مِنْهَا أنْ تُحِبَّ لَهُ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِکَ وَ تَکْرَهَ لَهُ مَا تَکْرَهُ لِنَفْسِکَ وَ الْحَقُّ الثَّانِی أنْ تَجْتَنِبَ سَخَطَهُ وَ تَتَّبِعَ مَرْضَاتَهُ وَ تُطِیعَ أمْرَهُ وَ الْحَقُّ الثَّالِثُ أنْ تُعِینَهُ بِنَفْسِکَ وَ مَالِکَ وَ لِسَانِکَ وَ یَدِکَ وَ رِجْلِکَ وَ الْحَقُّ الرَّابِعُ أنْ تَکُونَ عَیْنَهُ وَ دَلِیلَهُ وَ مِرْآتَهُ وَ الْحَقُّ الْخَامِسُ أنْ لَا تَشْبَعَ وَ یَجُوعُ وَ لَا تَرْوَى وَ یَظْمَاُ وَ لَا تَلْبَسَ وَ یَعْرَى وَ الْحَقُّ السَّادِسُ أنْ یَکُونَ لَکَ خَادِمٌ وَ لَیْسَ لِأخِیکَ خَادِمٌ فَوَاجِبٌ أنْ تَبْعَثَ خَادِمَکَ …وَ الْحَقُّ السَّابِعُ أنْ تُبِرَّ قَسَمَهُ وَ تُجِیبَ دَعْوَتَهُ وَ تَعُودَ مَرِیضَهُ وَ تَشْهَدَ جَنَازَتَهُ وَ إِذَا عَلِمْتَ أنَّ لَهُ حَاجَةً تُبَادِرُهُ إِلَى قَضَائِهَا وَ لَا تُلْجِئُهُ أنْ یَسْألَکَهَا وَ لَکِنْ تُبَادِرُهُ مُبَادَرَةً
فَإذَا فَعَلْتَ ذَلِکَ وَصَلْتَ وَلَایَتَکَ بِوَلَایَتِهِ وَ وَلَایَتَهُ بِوَلَایَتِک

اصول كافي، ج‏۲ ص ۱۷۰