این گزارش تلاشی است برای آنها که دنبال «عجایب» مدیریتی در سازمان لیگ فوتبال ایران هستند. آنهایى که دوست دارند از «اسرار» نهان مدیریت در این مجموعه آگاهی‌های لازم را داشته باشند. برای آنهایی که می‌خواهند از جادوی مدیریتی دو مرد اصفهانی با خبر شوند. آن هم در شرایطی که یکی از این مدیران برای احراز پست ریاست فدراسیون فوتبال ثبت نام کرده و تجربه نشان داده که در امور اقتصادی و درآمدزایی چیزی جز شکست در کارنامه او در مدیریت فوتبال ایران وجود نداشته است.
عملکرد مسئولان فعلی سازمان لیگ به خوبی نشان می‌دهد که آنها استاد رفوزگی در عقد قراردادهای تجاری هستند. آنها در تمام سال‌های گذشته فقط پول را دیده‌اند و بدترین راه را برای رسیدن به آن انتخاب کرده‌اند. قراردادهای حق پخش تلویزیونی، تبلیغات محیطی فوتبال و سامانه پیامکی 6090 خود به خوبی این واقعیت را به همه نشان می دهد. واقعیتی که «فردا» در چند گزارش سعی دارد نقاط تاریک آن را بررسی کند.
ماجرای قرارداد با ایران نوین
«به هرحال این فوتبال حکایت آن کتی را دارد که ما دکمه اش را به 160 میلیارد تومان فروخته ایم و قیمت خود کت و پتانسیل آن خیلی بالاتر از این حرفهاست».
شاید روزی که مهدی تاج با افتخار انحصار اجرای تبلیغات محیطی فوتبال را با رقم 160 میلیارد و هفتصد میلیون تومان به شرکت کانون ایران نوین داد، فکرش را نمی کرد که مفاد این قرارداد نجومی و رویایی تحقق پیدا نکند؛ وگرنه هیج وقت از دکمه‌‌ای حرف نمی‌زد که 160 میلیاردتومان قیمت دارد.
اول اردیبهشت ماه سال گذشته بود که مراسم امضای قرارداد و معرفی مجری انحصاری تبلیغات محیطی فوتبال لیگ برتر خلیج فارس و لیگ آزادگان فصل 94 – 93 و 95 – 94، برگزار شد. طبق مزایده برگزار شده کانون ایران نوین برای دو فصل مجری انحصاری تبلیغات محیطی فوتبال کشور شد. در آن مقطع طبق اظهارات تاج و محمدرضا ساکت، رئیس و مشاور سازمان لیگ ،نحوه برگزاری مزایده از طریق جراید اطلاع رسانی عمومی شد و پیشنهاد دهندگان در دو پاکت الف و ب پیشنهادهای خود را ارایه کردند. در پاکت الف توانایی ها و سوابق پیشنهاد دهنده و در پاکت ب مبلغ پیشنهادی ذکره شده بود.
این پاکت ها در حضور پیشنهاد دهندگان بسته و لاک و مهر شد و حراست در روز بازگشایی پاکت‌ها و تعیین برنده مزایده، این پاکت ها را در حضور اعضای هیات رئیسه و رئیس فدراسیون فوتبال ، نماینده بازرسی کل کشور و حراست وزارت ورزش باز کرد. ابتدا اهلیت پیشنهاد دهندگان برررسی شد و سپس قیمت ها مقایسه شد. در نهایت کانون ایران نوین به عنوان برنده مزایده را با مبلغ 160 میلیارد تومان برد. به این ترتیب که در سال اول 60 میلیارد تومان در سال دوم 100 میلیارد تومان به سازمان لیگ پرداخت کند. این قراری بود که از ابتدا گذاشته شده بود. در آن مقطع البته شایعاتی درباره لو رفتن مبلغ پیشنهادی سه شرکت رقیب ایران‌نوین با لیزر انداختن روی پاکت‌ها در محافل ورزشی منتشر شد که البته هیچ وقت کار به جایی نرسید که صحت و سقم این خبر جنجالی مورد بررسی قرار بگیرد.
حالا با گذشت یک سال و نیم از این همکاری مشخص شده که همه چیز در حد همان قرارداد باقی مانده است. چرا که کانون ایران نوین نتوانسته طبق بندهای قرارداد به تعهدات خود به سازمان لیگ عمل کند. برای قرارداد سال اول آنها از مجموع 62 میلیارد تومان طبق اعلام مدیران سازمان لیگ چیزی حدود 40 میلیارد تومان به فوتبال پرداخت کردند. این شرکت با دست گذاشتن روی تخلف سازمان لیگ در اجرای صحیح قرارداد حدود 22 میلیارد به عنوان خسارت از مبلغ کل قرارداد سال اول کسر کرد. در جریان اختلافات به وجود آمده بین فدراسیون و رسانه‌ملی کفاشیان دستور داد که جلوی ورود دوربین‌ها به ورزشگاه گرفته شود. به این ترتیب چند هفته از مسابقات پخش نشد. از طرفی طبق توافق طرفین سازمان لیگ باید مقدمات نصب سه ردیف تابلو تبلیغاتی در ورزشگاه‌های مختلف را جهت تبلیغات ایران‌نوین فراهم می کرد. اما این اتفاق رخ نداد و در نهایت سازمان لیگ مجبور شد که به ایران‌نوین در پایان سال بدون اینکه مصوبه‌ای از مجمع فدراسیون فوتبال بگیرد، خسارتی حدود 7 میلیون دلار به شرکت مزبور بدهد. این در حالی است که طبق اساسنامه با توجه به اینکه سازمان لیگ شرکتی وابسته به کمیته مسابقات فدراسیون فوتبال است به این ترتیب تصمیم گیری در رابطه با بودجه و درآمدزایی این شرکت در این سطح کلان بر عهده مجمع فدراسیون فوتبال است که در آن مقطع مدیران سازمان لیگ با این توجیه که هیئت رئیسه سازمان لیگ و نمایندگان ایران نوین با حضور نماینده سازمان بازرسی برای کسر این خسارت از کل مبلغ قرارداد سال اول به توافق رسیدند قائله را ختم به خیر کردند و هیچ نهادی هم به پرونده این نهاد قانونی ورود نکرد.
تجربه مشکلات در اجرای قراردادسال اول به هیچ عنوان برای مدیران سازمان لیگ درس عبرت نشده است. ایران نوین باید در اسفند ماه سال گذشته تمام 98میلیارد تومان رقم قرارداد سال دوم تبلیغات محیطی فوتبال ایران را به سازمان لیگ تسویه می کرد. اما تا به امروز نه تنها این قرارداد به نتیجه نرسیده، بلکه اصلا معلوم نیست سرنوشت این همکاری چه خواهد شد. مسئولان سازمان لیگ هم که هر روز علیه مدیران رسانه ملی مصاحبه می کنند و خواهان احقاق حقوق واقعی فوتبال در پرونده حق پخش تلویزیونی هستند، هیچ اشاره و صحبتی درباره گاف مدیریت اقتصادی خود ندارند. از سوی دیگر نیز هیچ مسئولی درباره عدم پرداخت به موقع حقوق باشگاههای فوتبال ایران توسط کانون ایران نوین پاسخگو نیست و حقیقت در پس حواشی روز فوتبال کشور از پنهان مانده است.
در این زمینه برای بررسی وضعیت این همکاری اما باید اشاره‌ای به چند بند از این اسناد مزایده داشته باشیم.
بند سوم ماده هشت؛ تذکرات
-جهت انعقاد قرارداد،منتخب مزایده مکلف به ارائه ضمانت حسن انجام کار بانکی به میزان 15% مبلغ کل قرارداد هر سال و یک فقره چک به مبلغ کل قرارداد دو فصل جهت اجرای تعهدات می باشد.
بند نهم؛ نحوه پرداخت قرارداد در هر فصل:
- 10% پیش پرداخت هنگام امضا قرارداد برای فصل اول(93-94) و 10% پیش پرداخت ده روز قبل از آغاز لیگ سال دوم (94-95)
- 30% پس از گذشت 4/1 فصل
- 30% نیم فصل
- 30% پس از گذشت 4/3 فصل
حالا اما با مطالعه چند سوال می‌توان اوضاع فعلی این قرارداد جنجالی را مورد بررسی قرارداد.
1- کانون ایران نوین آیا مبلغ نه میلیارد و هشتصد میلیون تومان پول پیش قرارداد سال دوم را در زمان مقرر(ده روز پیش از شروع لیگ برتر فصل جاری) به سازمان لیگ فوتبال ایران پرداخت کرد؟
2- کانون ایران نوین آیا ضمانت حسن انجام بانکی چهارده میلیارد و هفتصد میلیون تومانی(15% قرارداد سال دوم) پیش از شروع همکاری رسمی به سازمان لیگ ارائه داده است؟ اگر این اتفاق رخ داده مبلغ دقیق ضمانت نامه بانکی ارائه شده چه قدر است؟
3- طبق بند 9 شرایط مزایده، ایران نوین باید تا هفته نهم لیگ برتر بیست و نه میلیارد و چهارصد میلیون تومان و تا نیم فصل مسابقات شصت و هشت میلیارد و ششصد میلیون تومان به سازمان لیگ پرداخت می‌کرد. طبق همین توافق اما در هفته بیست و چهارم تمام نود و هشت میلیارد تومان پول قرارداد سال دوم باید تسویه شده باشد تا این پول به حساب باشگاه های فوتبال ایران واریز شود. مهدی تاج در زمان انعقاد قرارداد اعلام کرده بود که تمام درآمدهای حاصله از این قرارداد متعلق به باشگاههای فوتبال ایران خواهد بود. حال سوال اینجاست که آیا طبق این برنامه زمانبندی که توسط خود سازمان لیگ به شرکت کنندهها در مزایده ارائه شد، ایران نوین پول قرارداد سال دوم را تسویه کرده است یا خیر؟
4- طبق تصمیم هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال، بخشی از درآمد قرارداد حق پخش تلویزیونی و تبلیغات محیطی فوتبال، باید به باشگاههای لیگ دسته اول آزادگان پرداخت شود. سوال دیگر اینجاست که آیا تاکنون تمام پول باشگاه های لیگ یکی از قرارداد سال اول و دوم به آنها پرداخت شده است؟
مدیران سازمان لیگ فوتبال ایران رسما در مصاحبه‌های خود اعلام کرده‌اند که کانون ایران نوین تا به امروز چیزی حدود 16 میلیارد تومان در قرارداد سال دوم به آنها پرداختی داشته که پیگیری ها نشان می دهد چیزی حدود شش میلیارد تومان از این مبلغ اعلامی مربوط به ضمانت نامه بانکی ارائه شده توسط این شرکت است که در مصاحبه‌ها مدیران آن را هم روی پرداختی ایران نوین به حساب آورده‌اند.
برای قرارداد سال جدید اما این روزها خبرهای نگران‌کننده‌ای در رسانه‌ها و محافل ورزشی شنیده می شود. کانون ایران نوین چندی پیش ابتدا با ارسال نامه‌ای به سازمان لیگ، خواهان ارائه تخفیف پنجاه میلیارد تومانی در قرارداد سال دوم شد. آنها حتی طبق اخباری که در رسانه‌ها منتشر شد شرط گذاشتند که اگر این تخفیف داده نشود قرارداد خود را فسخ خواهند کرد. واقعیت این است که اگر قرار بود به فرض مقدمات ارائه این تخفیف به مجری تبلیغات محیطی فراهم شود، رسانه‌ای شدن این درخواست کار را برای مسئولان فوتبالی خراب کرد و باشگاه ها و اعضای مجمع واکنش تندی به آن نشان دادند. آنها به شدت علیه عدم وجود شفافیت در عملکرد مالی سازمان لیگ موضع گرفتند. تا جایی که مدیران فوتبال ایران در جریان برگزاری نشست با مدیران عامل باشگاههای لیگ برتری وقتی با این هجمه از اعتراضات رو‌به‌رو شدند، نتوانستند برنامه خود برای امضا گرفتن مصوبه ارائه تخفیف 50 میلیاردی به ایران نوین را عملی کنند. به این ترتیب قضیه برای مدتی در سکوت خبری دنبال شد تا اینکه خبری مهم‌تر در رسانه‌ها پیرامون این همکاری منتشر شد. کانون ایران نوین با ارسال نامه ای رسمی به سازمان لیگ با اعلام این مساله که شرایط برای درآمدزایی 98 میلیاردی در فوتبال برای آنها فراهم نیست خواهان فسخ قرارداد خود با سازمان لیگ شدند.
داستان همکاری سازمان لیگ با ایران نوین فوتبال ایران را در آستانه یک فاجعه بزرگ اقتصادی قرار داده است که بدون تردید با ورشکستگی باشگاه‌ها و فوتبال ایران همراه خواهد بود و هیچ کدام از مسئولان همیشه حاضر در رسانه‌ها، شفاف‌سازی درستی درباره مشکلاتی که به آن اشاره شد انجام نمی‌دهند.
***
هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال قبل از انعقاد قرارداد با شرکت ایران نوین، سازمان لیگ را در مصوبه‌ای رسمی موظف کرد که در ازای اخذ تضامین بانکی و قراردادی معتبر اقدام به شروع همکاری با این شرکت داشته باشد. اما به نظر می رسد که مدیران سازمان لیگ تضامین بانکی مورد نیاز را از ایران نوین نگرفته‌اند. ارائه ضمانت نامه بانکی و یک فقره چک به مبلغ کل قرارداد دو فصل به سازمان لیگ توسط برنده مزایده(کانون ایران نوین) از این جهت بود که اگر این شرکت نتوانست به تعهدات خود در قبال فوتبال ایران پایبند باشد، مدیران سازمان لیگ بتوانند با در دست داشتن این ضمانتنامههای معتبر بانکی، حقوق فوتبال ایران را احقاق کنند. اگر این ضمانتنامهو چک تضمینی از ایران نوین اخذ شده است، پس چرا سازمان لیگ تا به امروز نتوانسته پول فوتبال را از اسپانسرش اخد کند. اگر ایران نوین نسبت به انجام تعهدات خودش به هر دلیلی سر باز زده است، چرا سازمان لیگ با طرح شکایت در دادگاه نسبت به استیفای حقوق فوتبال قدمی بر نداشته است؟ با تمام شدن دوره مدیریتی فوتبال ایران اممکان دارد که مدیریت کلان فدراسیون و سازمان لیگ با تغییراتی احتمالی همراه شود. در صورتی که مهدی تاج در تیم بعدی مدیریتی فدراسیون جایی نداشته باشد، چه کسی پاسخگوی فاجعه به بار آمده در قرارداد با ایران نوین خواهد بود؟ چرا نهاد‌های نظارتی به موضوع عدم اجرای درست مفد قرارداد نود و شهت میلیارد تومانی لیگ با ایران نوین هنوز ورود نکرده‌اند؟
سازمان لیگ برای قرارداد سال اول همان‌طور که اشاره شد به دلیل اینکه تابلوهای تبلیغاتی نصب شده در ورزشگاهها سه ردیف نبود خسارتی قابل توجه به ایران نوین داد. این فاجعه اما در کمال تعجب دوباره در حال تکرار شدن است. چرا که تا به امروز تابلوهای ردیف سوم مجددا در ورزشگاهها در قرارداد سال دوم نصب نشد. اتفاقی که جای هیچ توجیهی ندارد و انگار مدیران سازمان لیگ باز هم با سکوت در مقابل این اتفاق جنجالی، قرار است این بار خسارتی آگاهانه و چند ده میلیاردی به کانون ایران نوین برای قرارداد نود و هشت میلیارد تومانی سال دوم بدهند.
حال سوال اینجاست که آیا مهدی تاج و همکارش محمدرضا ساکت که مشاور اقتصادی و بازاریابی سازمان لیگ است این تضمین را به جامعه فوتبال ایران می‌دهند که امسال به خاطر این اتفاق خسارتی حداقل سی میلیارد تومانی به ایران نوین ندهند؟
