بیشتر بانوان بالای 35 سال مناطق شهری و زنان و دختران عشایری و روستایی لباس های محلی خوش رنگ و زیبای زنان زاگرس نشین را بر تن می کنند.
زنان و دختران جوان شهری هم در آیین های شادی مانند جشن تولد، عروسی و جشن های ملی از این لباس زیبا استفاده می کنند.
جذابیت این لباس های محلی به اندازه ای است که عده ای از بانوان گردشگر با اجاره آن و پوشیدن لباس اصیل بانوان لر و ترک برای دقایقی لحظات زیبای خود را با عکس ماندگار می کنند.
حجاب کامل،تنوع رنگ و پارچه لباس محلی این استان را به پوششی اصیل و زیبا تبدیل کرده است.
لباس محلی و سنتی زنان استان کهگیلویه و بویراحمد از سه بخش اصلی سرپوش ، بالاتنه و پایین تنه تشکیل شده است.
سرپوش لباس محلی زنان کهگیلویه و بویراحمد ، شامل یک پارچه روپوش یا همان روسری به نام مینا است که به طور معمول دارای بیش از یک متر طول و بین 60تا 70سانتیمتر عرض است .
بر روی این روپوش مینا یک سربند پارچه ای به نام چارقد یا لچکی پوشیده می شود و زیبایی آن را دو چندان می کند.
همچنین یک کلاه کوچک زیر مینا قرار می گیرد تا پوشش دهنده موهای جلو سر زنان باشد و معمولا زیورآلات سنتی و ظریف به آن متصل می شود.
بخش بالاتنه لباس محلی زنان استان کهگیلویه و بویراحمد ، همان پیراهن است که به گویش محلی جامه نامیده می شود و از زیر گردن تا کف پای زنان را از جلو و پشت می پوشاند.
بخش پایین تنه که به شکل دامن است تنبان نامیده می شود و پنج تا 12متر پارچه برای دوخت آن بکار می رود به طوری که این دامن از بالا کشدار و کاملا چین خورده است ودر پایین آن تزیین هایی مانند نوار دوزی یا پارچه های پلیسه دار به کار می رود.
رنگ و جنس پارچه این لباس ها معمولا بنا به طبیعت این استان در مناطق گرمسیری و سردسیری، نوع بافت عشایری و روستایی، تنوع باورها و گرایش قومی و قبیله ای و سن زنان انتخاب می شود.
به طوری که برای دختران نوجوان و کودک بیشتر از رنگ های شاد و حجم کمتر پارچه و دختران جوان رنگ های روشن تر با پارچه بیشتر استفاده می شود.
با افزایش سن زنان نیز رنگ این لباس ها بیشتر به سمت تیره و خاکستری مانند سبز یشمی یا سورمه ای سوق پیدا می کند.
استقبال از لباس محلی زنان کهگیلویه و بویراحمد آن را به وسیله ای برای درآمدزایی تعدادی از بانوان این خطه تبدیل کرده است.
ایجاد فرصت های شغلی از طریق دوخت لباس های محلی،گالری هایی که این لباس ها را اجاره می دهند از راه های امرار معاش با فروش لباس محلی است.
مدیرکل بانوان استانداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: لباس محلی بانوان این استان برای ماندگاری باید ثبت ملی شود.
فریبا رحمان پور با اشاره به اهمیت ماندگاری لباس محلی بانوان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان هویتی ارزشمند افزود: لباس محلی بومی بانوان این استان به نام استان فارس ثبت شده است.
وی اظهار کرد:احیای پوشش لباس محلی بانوان کهگیلویه وبویراحمد بهترین راهکار برای حفظ حجاب و کاهش رواج مدهای غربی است.
رحمان پور از مسئولان فرهنگی خواست برای تحقق این مهم تلاش کنند.
وی با اشاره به این که پوشیدن لباس محلی هم اکنون بین زنان و دختران زیر 30 سال کمرنگ شده است افزود: باید برای حفظ این هویت فرهنگی تلاش بیشتری شود.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد هم گفت: لباس محلی بانوان این استان قرنها نزد مردم این دیار قدمت دارد.
محمود باقری افزود: پرونده ثبت ملی لباس محلی بانوان کهگیلویه و بویراحمدی به سازمان میراث فرهنگی ارسال شده است و در حال تلاش برای ثبت ملی آن هستیم.
استان 700 هزار نفری کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران قرار دارد و نیمی از جمعیت این استان را بانوان تشکیل می دهد.
