دعوای اکران ۹۱، به نوروز ۹۲ رسید
افکار -

بنا بر ظواهر موجود، قرار نیست اکران‌های پرتنش سال جاری در انتهای ۱۳۹۱ به پایان برسد و شواهد نیز حکایت از این دارد که این تقابل، دست‌کم تا ماه‌های نخست سال ۹۲ نیز استمرار خواهد داشت. نشانه‌های این درگیری‌ها بر سر اکران شدن یا نشدن برخی فیلم‌ها حداقل برای عید نوروز پیش آمده و بعید نیست چنین جدلی پس از اکران نوروزی نیز استمرار یابد و عملاً دعوای اکران ۹۱ به ۹۲ منتقل شود!

با فروکش کردن جو جشنواره فیلم فجر، تلاش تهیه‌کنندگان و کارگردان‌ها برای اکران فیلم‌هایشان در بهترین فرصت اکران شدت گرفته و رقابت همیشگی بر سر اکران نوروزی آشکارا شده؛ اما این با شکل رقابت متفاوت است و در کنار فیلم‌هایی که برای اکران رقابت می‌کنند، برخی معادلات نانوشته نیز در رقم زدن اکران عید پیش روی مؤثر است. پیش از اشاره به این معادلات اما باید به فیلم‌هایی اشاره داشت که به نظر می‌رسد اکران نوروزی‌شان تقریباً قطعی است.

«آقای الف» به کارگردانی علی عطشانی فیلم نه چندان جدی است که احتمالاً اکران محدود نوروزی نصیبش می‌شود تا نخستین فیلم سه بعدی ایران که در جشنواره سی و یکم رونمایی شد امکان دیده شدن در سینماهای آزادی، فرهنگ و ایوان شمس را به عنوان تنها سینماهای مجهز به تجهیزات سه بعدی، در تعطیلات سال نو داشته باشد. با این اوصاف این فیلم را نمی‌توان جزو فیلم‌های جدی اکران نوروزی که سالن‌های فراوانی را به از آن خود می‌کنند گذارد.


دومین فیلمی که احتمال اکرانش بالاست و کارگردانش یک سال تمام برای دریافت زمان مناسب اکران صبر کرده، «تهران ۱۵۰۰» است. این انیمشین قرار بود شانزدهم آذر اکران شود، ولی پس از درگیری‌های حوزه هنری و شورای صنفی ذیل وزارت فرهنگ و ارشاد، بهرام عظیمی کارگردان و همچنین تهیه‌کنندگان این فیلم ترجیح دادند تا زمان مناسبی که بتوانند بیشترین سالن‌ها را در اختیار داشته باشند، نسبت به اکران این انیمیشن که با کیفیت‌ترین انیمیشن تولید شده در ایران است، اقدام کنند. این زمان مناسب آن گونه که مدت‌ها پیش از جشنواره سی و یکم نیز اعلام می‌شد، نوروز ۹۲ است.

مسعود ده نمکی این شانس را خواهد داشت تا در اقدامی کم سابقه در تاریخ سینمای ایران، چهارمین فیلم پیاپی‌اش در اکران نوروزی قرار گیرد؛ فیلمی که بر خلاف سه گانه «رسوایی»، موقعیت‌های کمیک ندارد و قرار است یک ملودرام اجتماعی باشد.

بسیار ساده‌انگاری است که تصور کرد «رسوایی» در صف اکران نوروزی قرار نگیرد و گویا چهارمین فیلم ده نمکی نیز بدون کوچک‌ترین مشکلی از فرصت اکران نوروزی بهره‌مند شود.


«برف روی کاج‌ها» نخستین ساخته پیمان معادی که در جشنواره سی‌ام، فیلم برگزیده مخاطبان شد، جزو لیست سیاه بود و به همین دلیل، تهیه کنندگانش ترجیح دادند تا آرامش نسبی فضای سینما‌ها صبر کنند و سرانجام فیلمی که می‌توانست در نوروز ۹۱ اکران شود، احتمالاً در نوروز ۹۲ به نمایش عمومی درخواهد آمد. این اتفاق از آن جهت معمول است که در سال‌های اخیر، فیلم منتخب بینندگان در جشنواره، معمولاً جزو فیلم‌های اکران نوروزی قرار داده شده و اکران این فیلم در نوروز آینده تقریباً قطعی باشد.

دیگر فیلمی که از سال ۹۱ به نوروز ۹۲ آمده و گفته می‌شود اکران نوروزی‌اش قطعی شده، «پل چوبی» است؛ چهارمین فیلم بلند مهری کرم‌پور، آکنده از ستاره‌هایی است که می‌تواند برای یک فیلم نوروزی جذابیت داشته باشد و حضور چهره‌هایی چون مهران مدیری، بهرام رادان، مهناز افشار، آتیلا پسیانی، فرهاد اصلانی و… با حضور کارن همایونفر در مقام سازنده موسیقی فیلم، می‌تواند باعثشود مسئولان سازمان سینمایی برای اکران این فیلم در آخرین نوروزی که تصدی امور را در دست دارند، مجاب شوند.


«پل چوبی» نیز شرایطی شبیه به برف روی کاج‌ها دارد و در لیست سیاه بود و بیم آن می‌رفت با اکرانش شاهد تجمعی دیگر مقابل وزارت فرهنگ و ارشاد بود. با این اوصاف اکران این فیلم نیز در سالی که گذشت، به تعویق افتاد تا اکران نوروزی نصیب فیلم کرم‌پور شود. با این حال، عدم اکران «پل چوبی» و «برف روی کاج‌ها» در سینماهای حوزه هنری تقریباً قطعی است و همین مسأله برنامه شمقدری و همکارانش را برای اکران نوروزی این دو فیلم به چالش کشیده است.

دقیقاً همین جاست که بحثبر سر اکران نورزی فیلم «پنجم» و یا با احتساب «آقای الف»، فیلم ششم اکران نوروزی بالا می‌گیرد. طبیعتاً باید فیلم منتخب مخاطبان نیز اکران شود که «حوض نقاشی» با رأیی اندک بالا‌تر از «هیس… دختر‌ها فریاد نمی‌زنند» از اولویت اکران برخوردار است؛ اما هیچ تضمینی نیست که «حوض نقاشی» مجوز اکرانش تا عید صادر شود و شاید فیلم پوران درخشنده به جای فیلم مازیار میری، فرصت اکران نوروزی را بیابد.


طبیعتاً اگر حوزه هنری نرمش به خرج داده و به عدم نمایش برخی فیلم‌های تایید شده از سوی سازمان سینمایی پایان دهد، «حوض نقاشی» ممکن است فرصت نمایش نوروزی و فروش میلیاردی را داشته باشد؛ اما در غیر این صورت، «هیس… دختر‌ها فریاد نمی‌زنند» و حتی فیلم ضعیف «چه خوبه برگشتی» نیز می‌تواند در صف اکران قرار گیرد.

این‌ها بخشی از بازی است که شاید به وقوع بپیوندد؛ اما احتمالاً پاسخ حوزه هنری روشن است و حاضر به عقب‌نشینی و اکران آن دو نخواهد بود و از آن سو، تنها در صورت صدور مجوز اکران «حوض نقاشی»، این فیلم حداقل در سینماهای حوزه هنری اکران نوروزی خواهد داشت؛ مجوزی که شاید به همین دلیل تا زمان اکران دوم سال که از اواسط اردیبهشت ماه آغاز می‌شود، صادر نشود.


با این اوصاف، بعید نیست کل این لیست دستخوش تغییر شود و فضا حتی به سمتی برود که مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد باز هم ترجیح دهند پل چوبی و برف روی کاجها نیز اکران نشوند؛ هرچند تهیه کنندگان این آثار حتی از قطعیت گروه سینمایی که قرار است فیلمهایشان اکران شوند، سخن به میان آوردهاند. با همه این کشمکشهای رو به تشدید، آقای الف، تهران ۱۵۰۰، رسوایی، برف روی کاجها، پل چوبی، هیس... دخترها فریاد نمیزنند محتملترین لیست اکران نوروزی است.