پس از دیدار امام موسی‌صدر با شاه؛ آیت الله هاشمی آزاد شد

امام موسی صدر (رهبر شیعیان لبنان) 45 سال قبل در یکی از سفرهای خود به ایران، با پیشنهاد چهره‌های حوزوی و خانواده برخی مجاهدین به دیدار محمدرضا پهلوی رفت.

این دیدار 28 دی‌ماه 1350 صورت گرفت. مهدی فیروزان خواهرزاده و داماد امام موسی صدر در ویژه‌نامه نوروز 93 ماهنامه نسیم بیداری درباره این دیدار گفته است:

پانزده شانزده ساله بودم که امام موسی صدر برای استراحت و دیدار با اقوامش به ایران آمده بود. دو، سه روز اول، خانه ما بود. از کارهای گسترده و تشکیلات مربوط به شیعیان لبنان می‌گفت و پیشرفت‌هایی که در وضعیت شیعیان لبنان به وجود آمده بود.

همان روزها، آقای علم زنگ زد و به امام موسی صدر گفت حالا که ایران آمدید، نمی‌خواهید با شاه ملاقات کنید؟ امام موسی صدر پاسخ دادند که خیر من فقط برای رفع خستگی و دیدار با اقوام به ایران آمدم. طبیعی بود که علم هم خوشش نیامده باشد. گذشت، تا روزهای آخری که امام موسی صدر در تهران بودند دوباره به خانه ما آمدند. خانه ما هم زرگنده بود و نزدیک کاخ سعد آباد. ظهر بود و نزدیک نهار. دیدم ایشان خیلی سرحال نیستند. گفتم چه شده است؟ گفتند از پیش شاه می‌آیم. گفتم شما که نمی‌خواستید دیدار شاه بروید! گفتند: تعدادی از خانواده‌های زندانیان آمدند و تقاضا کردند که دیدار شاه بروم تا وساطت کنم.

خانواده برخی روحانیون و مجاهدین اولیه، همچون بدیع‌زادگان و حنیف‌نژاد و … به امام موسی صدر گفته بودند که شاه تنها ملاحظات شما را رعایت می‌کند، بنابراین شما به دیدن شاه بروید و از او بخواهید احکام صادر شده حبس‌های بلندمدت و اعدام را ملغی کند. امام موسی صدر به آنها گفته بود که وساطت من تأثیری ندارد، چون شاه با آمریکا تمام کرده است. اما باز چون اصرار کردند، قبول کرد.

از ایشان پرسیدم شما که می‌دانستید پادرمیانی‌تان تاثیری ندارد، چرا قبول کردید؟ پاسخشان جالب بود! گفتند اگر یک احتمال ضعیف هم وجود داشته باشد که مجاهدین اعدام نشوند و روحانیون هم آزاد شوند، باز ارزش داشت این دیدار صورت گیرد. البته آن دیدار کاملا هم بی‌نتیجه نبود، برخی روحانیون مثل آقای هاشمی رفسنجانی آزاد شدند، ولی شاه در مورد مجاهدین کاری نکرد و آن‌ها اعدام شدند.

* دلیل دیدار امام موسی صدر با شاه
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی نیز درباره ملاقات امام موسی صدر با شاه -که مورد اعتراض مخالفان بود- با استناد به خاطره علی حجتی کرمانی از این موضوع -که در یادنامه امام موسی صدر چاپ شده- گفته است: باید توجه داشت که ایشان در آن سفر، قصد ملاقات با شاه را نداشت، چرا که در سفر و ملاقات قبلی گویا شاه وعده‌ای داده بود که به ساختن بیمارستان شیعیان در لبنان کمک کند و بعد «سرهنگ قدر» سفیر شاه در لبنان، این کمک مالی را مشروط به ذکر نام شاه در بالای کتیبه بیمارستان کرده بود که امام موسی صدر هم این شرط را رد کرده و کمک را نپذیرفته بود، به همین دلیل تمایلی به دیدار نداشت. بله، اصرار بعضی از بزرگان، مانند شهید مطهری و شهید دکتر بهشتی برای مقالات با شاه، در راستای نجات جوانانی بود که به خاطر اسلام‌خواهی به اعدام محکوم شده بودند و ایشان هم سرانجام آن را پذیرفت.