ناکارآمدی قانون حمایت از خانواده در کاهش زندانیان مهریه

گروه اجتماعی- چند دهه است که تعیین مهریه های بالا بین خانواده ها رواج یافته است و دختران و برخی والدین با تعیین مهریه های بالا و عجیب و غریب می پندارند زندگی فرزندشان را تضمین کرده و راه طالق و جدایی احتمالی را می بندند.

به گزارش افکارنیوز، در حالی مهریه های بالا رفته در مقابل نیز شاهد افزایش میزان طلاق ها و افتادن مردان به زندان بابت پرداختن مهریه و نفقه هستیم.

اما بررسی ها و خاطرات پدران و مادران و بزرگان فامیل نشان می دهد، در گذشته اینگونه نبود و خانواده ها مهریه زیادی را برای زوج ها تعیین نمی کردند زیرا با وجود سطح تحصلات پایین و ... می دانستند مهریه عامل و ضامن خوشبختی نیست.

اما اکنون دختران جوان که با توجه به داشتن مدرک تحصیلی بالا و موقعیت اجتماعی و درآمد و ... می اندیشند مهریه بالا عامل خوشبختی بوده و آنها را در برابر جدایی و اختلافات خانوادگی محافظت می کند.

اما به اعتقاد کارشناسان مهریه های بالا و عجیب تنها براساس چشم و همچشمی ، رقابت و به رخ کشیدن در میان فامیل و دوستان تعیین می شود در حالی که هیچ ضمانتی برای دوام زندگی ندارند.

این بخشی از ماجراست و باید گفت مردان جوان هنگام شروع زندگی برای بدست آوردن دل همسر آینده خود بدون توجه به توانایی مالی مهریه هایی را می پذیرند که حتی پدرانشان هم از پس دادن آن برنمی آیند و حتی عندالاستطاعه بودن هم تاثیری در پرداخت ندارد و وای به حال عندالمطالبه بودن.

دختران مهریه را تضمین کننده زندگی می دانند و پسران معتقدند «کی آن را داده و کی گرفته» پس با این تفکر قدم به زنذگی مشترک گذاشته و با بروز کوچکترین مشکل، زنان مهریه خود را به عنوان اهرم فشار به اجرا گذاشته و همسرانشان را یا به پرداخت محکوم می کنند و یا به زندان می اندازند.

هرچند انتظار می رفت که با اجرای قانون حمایت از خانواده تعیین مهریه و پرداخت آن به شیوه های معقول تری صورت گیرد اما از تعداد زندانیان مهریه کاسته نشده و در سال جاری  2هزار و 297 نفر به دلیل بدهی مهریه در زندان های کشور محبوس هستندبنابراین می توان گفت قانون حمایت از خانواده کارآمد نبوده و نتوانسته موجب کاهش آمار این گونه زندانیان شود.

به گزارش افکارنیوز، 26 فروردین سال 92 سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس از کاهش 90 درصدی زندانیان مهریه در آن سال  خبر داده بود.

محمد علی اسفنانی اظهار کردده بود: خوشبختانه لایحه حمایت از خانواده پس از بررسی‌های مختلف تصویب و با دستور رئیس مجلس ابلاغ شد و با اجرای این قانون به مرور شاهد کاهش زندانیان مهریه خواهیم بود.

آمار زندانیان مهریه تا آبان 92 برابر با 2 هزار نفر و 350 نفر زندانی نفقه بوده است که متاسفانه با وجود گذشت چند سال از اجرای قانون حمایت از خانواده، نه تنها از این تعداد در سال 95 کاسته نشده بلکه 297 نفر نیز به آن افزوده شده است.

اما اکنون و به گفته اسدالله جولایی، مدیرعامل ستاد دیه کشور آمار زندانیان بدهکار مهریه برابر با 2هزار و 297 زندانی بوده و 53 نفر نیز به خاطر نفقه محبوس هستند،‌ آماری که تقریبا در سه سال گذشته ثابت مانده و برخلاف انتظارها از اجرایی شدن قانون حمایت از خانواده کاهش نداشته است.

آماری که نشان می دهد از تعداد 9هزار و 850 نفری زندانیان جرایم غیرعمد و محکومان مالی، تقریبا یک چهارم بابت مهریه در حبس به سر می برند.

همان طور که گفته شد؛ سبک زندگی، چشم و هم چشمی، تجملات،‌ سختگیری خانواده ها دختران و تعیین مهریه به عنوان پشتوانه مالی در زندگی آینده و ... سبب شده هنگام خواستاری مهریه هایی تعیین شود که با توانایی مالی داماد و خانواده اش هیچ گونه تناسبی نداشته باشد.

جامعه شناسان و آسیب شناسان اجتماعی و نمایندگان مجلس و ... درباره مهریه نظرات مختلفی دارند اما اکثریت آنها بر این عقیده اند که مهریه بالا ضامن خوشبختی و دوام زندگی زوج ها نیست.

نام و سمت

اظهار نظر

 

 

دکتر مصطفی اقلیما ، جامعه شناس و رییس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران

مهریه هیچ تضمینی برای ادامه زندگی مشترک نیست. موضوع مهریه‌های سنگین رابطه مستقیمی‌ با سواد، درآمد و فرهنگ افراد دارد. افراد کم سواد و کم‌درآمد به‌دلیل مشکلات اقتصادی‌ای که دارند مهریه بالا را تعیین می‌کنند و افرادی هم‌سطح خودشان نیز این مهریه‌ها را قبول می‌کنند. افرادی که تحصیلکرده و دارای فرهنگ بالایی هستند یا مهریه تعیین نمی‌کنند یا مهریه پایینی دارند و کمتر طلاق می‌گیرند.

مهریه در اسلام بر اساس توافق طرفین و شرط و شروط است و قانون نمی‌تواند در آن دخالت کند چون زن و مرد طبق توافقی که با هم کرده‌اند می‌خواهند با هم زندگی کنند.

 

سوسن فاضلی ، جامعه‌شناس

وجود مهریه بالا یکی از عوامل طلاق است، وقتی در زندگی برای زوجین ناملایماتی به‌ وجود آید، وی دیگر تحمل نکرده و با به اجرا گذاشتن مهریه از همسرش جدا می‌شود و با پولی که به او می‌رسد بدون در نظر گرفتن تبعات این امر، تصمیم می‌گیرد به تنهایی یک زندگی مستقل داشته باشد.

 

امان‌ الله قرایی،مقدم جامعه‌ شناس

مهریه‌های سنگین یکی از عوامل اساسی در کاهش تمایل جوانان به ازدواج است. خانواده‌هایی که خواهان گرفتن مهریه سنگین برای فرزندانشان هستند باید بدانند که مهریه سنگین ضامن خوشبختی دختر نیست بلکه موجب استرس زوجین و حرکت درمسیر از هم گسیختگی زندگی می‌شود.

 

 

 

سید پژمان بابایی، جامعه شناس

بین مهریه بالا و افزایش اختلافات در بین جوانانرابطه مستقیم وجود دارد. مهریه بالا نشان دهنده بی اعتمادی زن و شوهر به یکدیگر است و می تواند به عنوان یک ابزار در دست دختران قرار بگیرد و پسران از این نظر همیشه  استرس داشته باشند.

بالا بودن مبلغ مهریه و  پایین بودن آن موجب دردسرهایی می شود که در بیشتر موارد، نزاع ها مربوط به بالا بودن مهریه است. اسلام به کم بودن مهریه سفارش کرده و آن را امری مستحب دانسته است و لازم می داند مقدار مهر زنان به گونه‏ ای باشد که مرد بتواند با آسودگی خاطر و رضایت قلبی آن را بپردازد.

 

 

 

 

دکتر مجید ابهری، پژوهشگر و آسیب شناس اجتماعی

میزان مهریه هیچگونه دلیلی برای دوام زندگی نبوده و در کنار مهریه نظام و مدیریت رفتاری برای یک زندگی موفق از ضرورتهای اساسی است.ارقام و آمار مهریه های بالا باعث شگفتی، حیرت و تاسف تحلیل گران اجتماعی است.

رقابت غیر منطقی بین دختران یک فامیل و یا خانواده و یا دوستان و همکلاسیها باعث شده اینگونه رفتارهای غیر متعارف در جامعه روند افزایشی پیدا کند.نبود آموزش مهارتهای زندگی، فاصله بین نسلی و عدم تفاهم والدین با فرزندان باعث شده جوانان کمتر نظریات والدین را در فرایند ها یی مانند تعیین مهریه بپذیرند و به کار ببندند.

 

 

دکتر موسوی چلک ،رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران

مهریه های بالا نمی تواند عامل تضمین برای رسیدن به این سعادت باشد ضمن اینکه بالا بودن مهریه به معنای عشق و علاقه نیست شاید نشان بی علاقگی باشد. مهریه های بالا یک فضای بی اعتمادی ایجاد می کند.

تعیین مهریه بالا اعتماد بین زن و شوهر را خدشه دار کرده و بالا بودن مهریه همیشه برای مرد استرس به همراه خواهد داشت. نگاه تجارت گونه و صندوق ضمانت گونه زنان به مهریه بزرگترین خطایی است که در زندگی وجود دارد.

 

 

بهمن طاهرخانی ، عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس

مهریه بالا ضمانتی برای بقای یک زندگی مشترک نیست. در وهله نخست باید این فرهنگ را ایجاد کنیم که تشکیل خانواده به حسن تفاهم و اخلاق مشترک وابسته است و این ها می تواند ضامن ادامه یک زندگی باشد در این میان اگر این فرهنگسازی ایجاد شود می توان شاهد کاهش زندانیان مهریه در کشور بود.

واقعیت آن است که ما نمی توانیم وارد قراردادهای خصوصی افراد شویم زمانی که عقد نکاح با مهریه بالا صورت می‌گیرد بر اساس توافق طرفین انجام می‌شود لذا از آن به بعد خودشان مسئول اعمال خودشان می شوند.

 

 

با توجه به وجود زندانیان مهریه به نظر می رسد مسوولان باید آموزش هایی را برای جوانان در آستانه ازدواج ارائه داده و آنها را با مزایا و معایب مهریه های معقول و بالا آشنا سازند زیرا ادامه این روند جز تباهی خانواده ها و به زندان افتادن مردان جوان که در اصل نیروی کاری کشور محسوب می شوند، ندارد.

مهرنوش حیدری